Ook al vliegen de Boeing 737’s straks vlak over hun huis, de uitbreiding van Lelystad heeft ook positieve kanten. Dat is het motto van de boeren in de omgeving van luchthaven Lelystad. Na jaren van procederen tegen de uitbreiding, tot aan de Raad van State, hebben ze vorig jaar het roer omgegooid. Een grotere luchthaven kan meer opleveren dan alleen extra geluidshinder, zegt boer Rob ter Haar, voorzitter van Stichting de Lelystadse Boer.
‘Waar we ons jaren druk om hebben gemaakt, gaat nu echt gebeuren’, zegt Ter Haar op het erf van het boerenbedrijf van 130 hectares aan de Lisdoddeweg dat hij samen met zijn schoonvader beheert. Ze verbouwen aardappelen voor de supermarkt en zaaiuien voor de export. Ook groeien ze tarwe, dat ze gebruiken als voer voor hun 74.000 scharrelvleeskippen, die verkocht worden bij Albert Heijn.
Welke rol zullen de Lelystadse boeren spelen bij Lelystad Airport?
Het vliegveld ligt 1500 meter verderop. De overvliegende lesvliegtuigen, stuntvliegtuigen en zakentoestellen die nu rond Lelystand vliegen zijn duidelijk hoorbaar op het erf, vooral bij mooi weer (‘Het zijn mooiweervliegers’, aldus Ter Haar). Als je in de tuin zit kun je een paar tellen niet praten als een toestel overkomt.
Toch heeft Ter Haar besloten dat hij zich gaat concentreren op de voordelen van een groter Lelystad. ‘Die overlast is niet fijn, maar je kunt het ook niet veranderen. Daarom hebben we op een gegeven moment besloten: wat als we ons als omgeving nou helemaal omdraaien en ons richten op de positiviteit van een vliegveld. Dan breng je de voor- en nadelen meer in balans.’ Dus werd vorig jaar Stichting de Lelystadse Boer opgericht. Ter Haar is voorzitter. De Stichting wil een ‘gelijkwaardige en gewaardeerde samenwerkingspartner zijn van de luchthaven’. Zodat het goed boeren blijft in het gebied, zegt Ter Haar.
Effecten op de gewassen
Is de uitstoot van vliegtuigen schadelijk voor de gewassen in de omgeving? Dat was de belangrijkste zorg van de boeren rond vliegveld Lelystad. Langdurig onderzoek in de omgeving van de luchthavens bij Bremen heeft ze gerustgesteld. Uit metingen naar het effect van onder andere fijnstof op boerenkool en spinazie kwam dat de vervuiling niet groter was dan in andere delen van het land. Een belangrijke geruststelling, zegt Ter Haar. ‘Dat onderzoek is voor ons als boeren heel belangrijk. We kunnen nu laten zien dat we de risico’s in kaart hebben gebracht en dat het veilig is. Wat we niet willen is imagoschade. We willen problemen voor zijn. Wij verdienen hier ons geld en dat moet over tien en twintig jaar ook nog steeds.’ Er komt ook een jaarlijks onderzoek naar de gewassen rond Lelystad. Hiervoor is een speciale meetmethode ontwikkeld.
De Stichting ziet meerdere mogelijkheden voor samenwerking. Om te beginnen willen de boeren hun lokale producten gaan verkopen aan de honderdduizenden vakantiegangers die straks naar Lelystad komen. ‘Wij willen de leverancier zijn van lokaal geteelde producten die straks op het vliegveld verkocht worden’, zegt Ter Haar. ‘Wij hopen een goede ruimte te krijgen op het vliegveld, zodat we straks een soepje of een verse broodje kunnen serveren. En als mensen terugkomen van vakantie, kunnen wij een welkomstpakket leveren met wat groente en zuivel voor de eerste dag thuis.’
‘Wij willen de leverancier zijn van lokaal geteelde producten die straks op het vliegveld verkocht worden’
Ter Haar rekent op een substantiële omzet. ‘Als op den duur zeven miljoen passagiers elk €1 uitgeven hebben we toch €7 mln omzet. Er is wel wat mogelijk.’ Er loopt al een proef waarbij boeren producten leveren aan lokale restaurants. Ook komt er een app waarmee burgers direct producten kunnen bestellen bij de lokale boeren.
Zullen straks de voordelen opwegen tegen de nadelen?
De boeren willen daarnaast gaan optreden als rentmeester van het gebied: ‘Wij zijn als boeren heel goed in het beheer van tijdelijke landbouwgronden’, zegt Ter Haar. ‘Wij kunnen onderhoud doen en het vliegveld bijvoorbeeld inzaaien met een grasmengsel dat vogelwerend is.’ Ook willen de boeren ingeschakeld worden bij duurzaamheidsprojecten rond de luchthaven. ‘We werken nu aan een plan voor duurzame teelt van bamboe rondom de luchthaven. Dat houdt veel CO2 vast en lijkt vogelwerend te zijn. Het perfecte gewas rondom een vliegveld dus.’